راهنمای خرید سیم برای کمانچه

کیفیت صدای کمانچه به عوامل زیادی بستگی دارد که یکی از این عوامل جنس سیم آن است. هر نوازنده حرفه ای در طول عمرش هزاران بار مجبور به تعویض سیم سازش خواهد شد؛ زیرا عمر مفید اکثر سیم ها در صورت نواختن مداوم بین 6 الی 12 ماه است. علاوه بر این بروز برخی از مشکلات می تواند عمر سیم ساز را کوتاه تر کند. پس تعویض سیم امری اجتناب ناپذیر است. در این مقاله به معرفی بهترین سیم برای کمانچه و بررسی ساختار این ساز خواهیم پرداخت.

تاثیر سیم بر کیفیت صدا

سیم در واقع اولین محرک تولید صدا در ساز است و انتخاب سیم مناسب تاثیر بسزایی روی چگونگی نواختن ساز دارد؛ زیرا یکی از عوامل مهم در میزان کیفیت صدای خروجی جنس و کیفیت سیم ها است. فرقی نمی کند که یک نوازنده حرفه ای هستید یا یک هنرجوی تازه کار، به هرحال باید با توجه به سطح و نیازتان بهترین سیم برای کمانچه خود را تهیه کنید.

ساختار ساز کمانچه

کمانچه یکی از ساز های قدیمی و اصیلی است که برخی خواستگاه آن را سیستان و بلوچستان و مادر آن را ساز رباب می دانند. این ساز در ابتدا دارای سه تار بوده است؛ اما با ورود ویولن به ایران و به دلیل شباهت این دو یک سیم دیگر نیز به آن افزوده شده است. کمانچه معمولا از چوب، فلز و پوست و استخوان حیوانات ساخته می شود و متشکل از این بخش ها است:

• کاسه طنینی: بخش پایینی یک کمانچه یک کاسه تو خالی است که با معمولا با پوست حیواناتی مثل آهو یا بز روی آن پوشانده می شود و خرک روی این پوست قرار می گیرد.
• خرک: جنس خرک کمانچه از چوب یا استخوان است. این قسمت 4 سانتی متر طول و 2 سانتی متر ضخامت دارد و شیار های روی آن سیم ها را در فاصله مشخص از هم ثابت نگه می دارند.
• دسته: این قسمت نیز از جنس چوب ساخته می شود و طولی نزدیک به 25 سانتی متر دارد.
• سرپنجه: بخشی از ساز که در ابتدای دسته قرار می گیرد و قسمت صراطی یا تاج به آن متصل می شود، سرپنجه نام دارد. سرپنجه نیز از جنس چوب ساخته می شود و دارای دو گوشی در هر دو طرف است.
• گوشی ها: کمانچه از طریق گوشی هایش کوک می شود که تعداد آن ها با تعداد سیم ها برابر است و هر سیم به یکی از این گوشی ها متصل می شود.
• شیطانک: شیطانک قسمتی از ساز است که بین دسته و سرپنچه قرار می گیرد.
• سیم گیر: در قسمت انتهایی کاسه کمانچه یک قطعه کوچک فلزی یا چوبی نصب می شود که یک سمت سیم ها از آن می گذرد و روی آن ثابت می شود.
• پایه: پایه کمانچه در واقع آن میله باریکی است که به انتهای کاسه متصل می شود و به کمک آن ساز را در حین اجرا روی زمین قرار می دهند.
• سیم ها: همان طور که گفته شد، ساز کمانچه امروزی معمولا چهار سیم دارد؛ ولی در برخی موارد یک سیم اضافه برای بیشتر کردن وسعت صدا به آن می افزایند. این سیم ها از قسمت سیم گیر تا گوشی هایی که در قسمت بالایی ساز قرار دارند کشیده می شوند، دو سیم به گوشی های سمت راست و دو سیم دیگر به گوشی های سمت چپ متصل می شوند و از طریق آن ها کوک و تنظیم می گردند.

نکات مهم در خرید سیم ساز

در انتخاب بهترین سیم برای کمانچه باید به نکات زیادی توجه کنید. اولین مسئله مهم قیمت سیم است. طیف قیمت سیم های مختلف با توجه به کیفیتشان بسیار متفاوت است و اگر اطلاعات کافی نداشته باشید، انتخاب یکی از آن ها، کار آسانی نخواهد بود.

اگر تازه کار هستید و تازه شروع به نواختن کرده اید، خرید یک سیم گران قیمت حرفه ای برای شما انتخاب مناسبی نیست. شما باید سیمی را انتخاب کنید که عمر بیشتری داشته باشد و از طرفی با قیمت ساز شما همخوان و سازگار باشد. در این مرحله بهتر است به سراغ سیم های مشقی بروید و تمرین را با آن ها ادامه دهید؛ اما اگر قرار است برای یک اجرای حرفه ای سیمی تهیه کنید، به خاطر اهمیت طنین، حجم و کیفیت صدا در اجرا باید سیم های گران قیمت تر را مد نظر قرار دهید. سیم های مخصوص اجرا عمر کمتری دارند؛ اما کیفیت صدای آن ها بسیار بالا تر است.

انواع سیم کمانچه

تا قبل از ورود ویولن به ایران سیم کمانچه از جنس ابریشم یا روده حیوانات ساخته می شد اما پس از ورود ویولن به ایران ساز کمانچه تغییرات قابل توجهی کرد و امروزه سیم کمانچه سیم های هسته فلزی هستند. این سیم ها به این دلیل که فواصلشان به شما اجازه نواختن ربع پرده را می دهد برای کمانچه مناسب هستند شما می توانید انواع مختلف سیم کمانچه را از طریق سایت فروشگاه موسیقی دلارام خریداری نماید. برخی از این سیم ها عبارت اند از:

• سیم کمانچه پیراسترو: معرف ترین و بهترین سیم برای کمانچه، سیم پیراسترو کمانچه است. این سیم کیفیت ساخت بالایی دارد و کیفیت صدای آن بسیار بالا است.
• سیم کمانچه استرینگر: سیم استرینگر از جنس فولاد است و کیفیت خوبی دارد؛ همچنین از عمر طولانی ای برخوردار است که گزینه مناسبی برای افراد با سطح متوسط و بالا برای تمرین و اجرا است
• سیم کمانچه آلوی: سیم آلوی سیمی از هسته فولاد با روکش آلومنیوم است که سطح متوسطی دارد و می تواند برای تمرین و آموزش گزینه خوبی باشد.
• سیم کمانچه تی اف: این سیم کمانچه نیز یک سیم هسته فلزی است که قیمت پایین تری دارد و اگر مبتدی هستید، گزینه ای قابل قبول برای شروع نواختن است.
• سیم کمانچه فونیکس: سیم فونیکس هم با توجه به قیمت پایینش می تواند انتخاب خوبی برای افرادی باشد که قصد شروع کمانچه را دارند.

جمع بندی

انتخاب بهترین سیم برای کمانچه با توجه به سطح و هدف شما از نواختن، یکی از نکات مهم برای نواختن این ساز است. اگر تازه کار هستید و هنوز در مرحله تمرین و تکرار به سر می برید، می توانید به سراغ سیم های ارزان تر بروید؛ اما باید توجه داشته باشید که سیمی که تهیه می کنید دوام بالایی داشته باشد؛ ولی اگر یک نوازنده حرفه ای هستید و برای اجرای زنده نیاز به تهیه سیم دارید، باید از سیم های گران قیمت تری که کیفیت بیشتری دارند، کمک بگیرید. یکی از این سیم ها، سیم کمانچه پیراسترو است که در کنار کیفیت از دوام خوبی نیز بهره مند است.