اگر علاقه مند به موسیقی هستید، حتما نواختن ساز های گوناگون و شنیدن طیف گسترده ای از موسیقی ها و آوا ها برایتان جذاب است. به خصوص اگر ساز منحصر به فردی مانند کالیمبا پیش رویتان باشد! کالیمبا یا پیانوی شستی یکی از ساده ترین و کم هزینه ترین ساز ها برای آموختن مبتدیان است و شهرت آن روز به روز در حال افزایش است. با مجموعه دل آرام همراه باشید تا با ساز کالیمبا بیشتر آشنا شوید.
تاریخچه کالیمبا
تاریخچه کالیمبا نشانگر سرگذشت جالب این ساز است! کالیمبا در دل آفریقا به وجود آمده است و از خانواده ساز های معروف به مبیراست. هیو تریسی اروپایی در طی سفرش به افریقا و به ویژه کشور زیمباوه در اوایل دهه 1900 میلادی با ساز ها و موسیقی سنتی آفریقا آشنا شد. پس از آنکه تریسی به انگلستان بازگشت، در سال 1950 با الهام از مبیرای سنتی، اولین پیانوی شستی یا همان کالیمبا را ساخت و تولید کرد. به این ترتیب او تصمیم به توزیع این ساز ظریف و خوش صدا در سراسر جهان گرفت. از همان زمان به بعد بود که کالیمبا به شهرت جهانی رسید و دیگر فقط مختص به مردم آفریقا نبود.
ساز کالیمبا چیست؟
پیانوی انگشتی یا کالیمبا سازی کوچک با بدنه چوبی است که کلید ها یا تیغه هایی فلزی برای تولید صدا دارد. البته انواعی از این ساز با جنس بدنه اکریلیک هم تولید می شود. کلید ها یا تیغه های کالیمبا صدایی شفاف، روشن و تقریباً ضربه ای ایجاد می کنند.
این ساز خوش صدا از دو بخش اصلی بدنه و کلید ها یا تیغه ها تشکیل شده است. بدنه این ساز مانند یک جعبه کوچک چوبی است. نوع چوبی آن معمولا از چوب آفریقایی ساخته می شود. البته همانطور که اشاره شد، جنس بدنه ممکن است از اکریلیک و یا مواد دیگری مانند فلز هم ساخته شود. نوع اکریلیکی این ساز به تازگی محبوبیت زیادی پیدا کرده است.
بر روی این بدنه چوبی، کلید های باریک فلزی، در اکثر اوقات فولادی، در جهت عمودی قرار گرفته اند که معمولا تعداد آن ها 17 عدد است؛ البته ممکن است این تعداد، کمتر یا بیشتر هم بشود. انواع کالیمبا در سراسر آفریقا تعداد متفاوتی کلید دارد. برای مثال در زامبیا نوعی کالیمبا به نام Kankobela را می نوازند که 7 تا 12 کلید دارد. در کنگو Likembe را می نوازند که 8 کلید دارد. برای نوازندگان علاقه مند به کلید های بیشتر، کالیمبای 19 کلیدی هم ساخته شده است. تنظیم و چیدمان اولیه این نوع ساز، مانند نوع 15 کلیدی است؛ اما با کلید های اضافی از همان مقیاس. توجه داشته باشید که اگر نوازنده ای حرفه ای هستید و پیچ و خم های نواختن این ساز را می دانید می توانید کالیمبای ایده آل خود را با هر تعداد کلیدی که مد نظر دارید سفارش دهید تا برایتان بسازند.
پل قطعه ای است که به صورت افقی از روی کالیمبا می گذرد و بدنه را به کلید ها (تیغه ها) متصل می کند. پل مجموعه ای از دو سه پایه مانند و یک میله افقی چوبی یا فلزی است. به عبارت دیگر، کلید ها یا تیغه ها به وسیله پل در جای خود ثابت قرار می گیرند و نت دقیق هر کلید با طول کلید بیرون زده از پل تعیین می شود. هرچه کلید کوتاه تر باشد، نت تولید شده بالا تر و هر چه آن بلند تر باشد، نت تولید شده پایین تر است.
حفره ای هم بر روی ساز کالیمبا قرار دارد که به تقویت صدای ساز کمک می کند. همه کالیمبا ها حفره صدا ندارند؛ زیرا این حفره منحصر به کالیمبا های تو خالی است. حفره های صوتی ای در پشت این ساز هم دیده می شوند که مشابه حفره جلویی، معمولا فقط بر روی کالیمبا های تو خالی دیده می شوند.
حفره های صوتی پشتی برای تغییر صدای نت استفاده می شوند. این افکت بسیار شبیه به ویبره یا صوت wah wah است و از آن برای افزودن بافت اضافی به آهنگ می توان استفاده کرد.
نوازنده این ساز، آن را در دستان خود می گیرد و با استفاده از انگشتان شست خود کلید های فولادی کوچک کالیمبا را به حرکت در می آورد. این حرکت باعث ایجاد ارتعاشات و در نتیجه صدایی ملایم و خوش آهنگ می شود. این شیوه نواختن سبب شد تا مهاجران اروپایی از زمانی که کالیمبا در آفریقا کشف شد، آن را پیانوی شستی بنامند.
صدای ساز کالیمبا چگونه است؟
حال که با پاسخ پرسش کالیمبا چیست ؟ بیشتر آشنا شدید، وقت آن رسیده است که با طنین خوش آواز و آرامش دهنده ساز کالیمبا هم آشنا شوید. صدای کالیمبا چگونه است؟ صدای کالیمبا صدایی سبک و واضح است. صدایی که شما را به یاد صدای بادگیر و زنگ می اندازد.
این آواز خوش با ضربه انگشتان شست یا گاهی اوقات دیگر انگشتان به کلید ها تولید می شود و با توجه به نحوه ضربه زدن انگشت ها، صدایی نرم، ضعیف یا بلند تولید می شود. عمدتا صدا های نرم، ملودیک، آرامش بخش و زنگ مانند این ساز شما را به جهان سحر آمیز دیگری منتقل می کند. می توانید این ساز را در دست بگیرید و نمونه ای از آن سحر و آرامش را تجربه کنید.
جمع بندی
ساز کالیمبا چیست ؟ پرسشی که با افزایش شهرت این ساز از سال 1950 میلادی، ذهن علاقه مندان به موسیقی را به خود مشغول کرده است. ساز کالیمبا یا پیانوی شستی، سازی کوچک، نسبتا آسان و کم هزینه است که با استفاده از ضربه های انگشتان شست به کلید ها، صدایی زنگ مانند و آرامش بخش تولید می کند. موسیقی دل آرام تلاش کرد تا در این مطلب شما را با ساز کالیمبا بیشتر آشنا کند و پاسخ پرسش کالیمبا چیست ؟ شما را بدهد. امیدواریم که با نواختن این ساز به گوش اطرافیان خود آوایی خوش را هدیه بدهید.